Bıttım Sabunu Ham Maddesi ve Yapılışı
Bıttım sabununun ham maddesi Siirt’e bıttım ağaçlarında yetişiyor ufak taneli fıstığın yabani hali yani Türkçesi menengiç meyvesinden yapılıyor. Siirt’te ürünün yetiştiği ay eylül ayı veya eylülün sonudur bu aydan sonra bıttımlar bağ ve bahçelerden toplanır toplandıktan, sonra gerekli işlemler yapılır bu işlemler önce bıttımlar tane tane ayıklanır çürükler çıkarılır, bıttımlar daha sonra yıkanır ve kuruması için 5-10 gün bekletilir. Bıttımlar kuruduktan sonra değirmende öğütülür, öğütüldükten sonra orta sıcaklıkta suyla yoğrulmaya başlanır. Yoğurma işlemi özenle yapılmaktadır bu işlem ortalama 2 saat sürer. Bıttım sabununu 2 saat boyunca yoğurduktan sonra bıttımlardan çıkan yağlar ayrı bir kaba konulur. Bıttımlar bir gün daha sıcak ortamda bırakılıp yağının tamamen süzülmesi sağlanır fakat bıttımlardaki yağın tamamı ayrılmadığı için bıttımlar için farklı bir denenir.
Hazırlanışı
Bir kazana sıcak su ile birlikte kül konulur ve kaynaması beklenir. Su kaynadıktan sonra kazana azar azar bıttım yağı ilave edilip karıştırılır. Su bu sayede buharlaştırılarak kazandan atılır. Ezilmiş ve yoğrulmuş bıttımlardaki yağlı karışım karıştırıldıkça su buharı yüzeyden buharlaşırken; bir miktar su yüze çıkar alınıp bir kaba konulur. Yağlı çözeltiden su yüzeyine çıkmaya devam ettikçe bu işleme devam edilir. Bu işlem bittikten sonra kazanda kalanlar atılarak kazan temizlenmeye alınır. Kazan yıkanıp temizlenir tamamen, bıttım kabuklarından arındırılır. Bıttım yağının bulunduğu kazan kaynamaya devam ederken; bir başka kapta 24 litre su ile sabunlaşma reaksiyonlarının Palamut(meşe) ağacından özel tarifi ile hazırladığımız külsuyu karıştırılarak bir çözelti hazırlanır. (Eski dönemlerde ve de Sümerlerde bu kül suyuydu. ‘KOH çözeltisi’) Kazandaki yağ kaynayınca hazırlanan çözelti düzenli aralıklarla eklenerek karıştırılmaya devam edilirken sabunlaşma reaksiyonu hızlandırılır.
Ne Kadar Sürüyor
Yaklaşık 12-16 saat boyunca kazandaki karışım kaynatılır bu sürenin sonunda sabunlaşma reaksiyonu sonlanır sabun toplanır sabunu daha sıcakken soğumadan yarı sıvıyken kazandan alınıp kaplara konulur kaplara konulan bıttım sabunları açık havada 3 gün boyunca bekletilir ortaya çıkan bıttım sabunları, bıttımlardan alınan yağlarla orantılıdır. Büyük kalıplar halinde elde edilen Siirt bıttım sabunu küçük dilimler halinde kesilerek tüketicilere sunulur. Yüzde yüz menengiç yağından imal edilmiştir. İnsan vücudunun temizliğinde birebir etkili olup insanları rahatlatan doğal ve hoş bir koku veren bir sabun çeşididir. Bıttım sabunu vücuttaki bakteri ve mantar oluşumlarını engeller. Saçı besler canlandırır ve sağlıklı uzamasını sağlar, bıttım sabunu İçeriğindeki menengiç yağı ile hoş ve ferah bir koku verir bıttım ilaç değildir doğaldır. Bıttım bir meyvedir.
